HD KỸ NĂNG LÀM BÀI NLXH

KỸ NĂNG TẠO LẬP VĂN BẢN

CÁCH TÌM HIỂU ĐỀ

1. XÁC ĐỊNH THỂ LOẠI- KIỂU BÀI : nlxh/nlvh? KIỂU BÀI, DẠNG BÀI?

2. Xác định luận đề: vấn đề cần bàn bạc chính trong bài viết?

3. Các LL thao tác chính:  Phân tích/Bình luận/Chứng minh/Giải thích/So sánh?.

4.Tư liệu-PVDC :Lấy  dẫn chứng trong phạm vi giai đoạn nào? Bài nào?

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

I. Tìm hiểu đề:  Người viết cần xác định chính xác

- Nội dung: vấn đề cần bàn bạc và các luận điểm chính là gì?

- Thao tác lập luận : phối hợp các thao tác giải thích, chứng minh, bác bỏ, bình luận, so sánh... trong đó sẽ dùng thao tác nào là chính?

- Phạm vi dẫn chứng:  đề có giới hạn phạm vi dẫn chứng hay không giới hạn? Giới hạn trong phạm vi nào?

II. DÀN Ý

A. NGHỊ LUẬN VỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ

1.MỞ BÀI

              -   Dẫn dắt để giới thiệu  đề

              -   Nêu vấn đề  nghị luận (Nếu đề là một câu nói, một nhận định thì phải trích nguyên văn câu nói,  nhận định đó)

2.THÂN BÀI: Gồm nhiều đoạn, mỗi đoạn trình bày một thao tác.

a. Giải thích : Cách hiểu về vấn đề

- Giải thích những từ, ngữ quan trọng

- Nêu ý nghĩa của cả câu nói, nhận định, ý nghĩa văn bản…

-  Các biểu hiện của vấn đề (Nếu cần)

b. Bình:

-  Dùng lí lẽ, lập luận để đưa  ra ý kiến của bản thân về mặt đúng- sai, tốt-xấu, lợi- hại…

  + Vấn đề đúng, tích cực→ khẳng định ý nghĩa, giá trị của vấn đề đó

  + Vấn đề sai, tiêu cực→ nêu nguyên nhân, tác hại …và bác bỏ

- Đưa dẫn chứng, phân tích dẫn chứng để bảo vệ ý kiến của mình.

c. Luận:

          - Phê phán mặt tiêu cực, sai trái…

          - Mở rộng, bổ sung vấn đề.

d. Phương hướng hành động: (rút ra bài học)

 Đưa ra các giải pháp có liên quan đến vấn đề  nghị luận (Nêu ý kiến, lý giải tác dụng…theo từng trường hợp cụ thể) đặc biệt  chú ý đến bài học và phương hướng hành động của bản thân

3.KẾT LUẬN: Khẳng định lại vấn đề ý nghĩa tích cực của luận đề.

B. NGHỊ LUẬN VỀ HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG

1.Mở bài: dẫn dắt , giới thiệu được đề, vấn đề cần bàn bạc và phạm vi đề tài, thao tác lập luận chính.( 0,25 )

2.Thân bài: gồm nhiều đoạn, mỗi đoạn trình bày 1 thao tác:

·                     Giải thích: cách hiểu về vấn đề,nêu các biểu hiện của luận đề trên nhiều phương diện, khía cạnh có trong đời sống è Thực trạng(0.25à0.5)

·                     Bình: đưa ra ý kiến của bản thân về hiện tượng đời sống đang bàn bạc:Khẳng định mặt đúng- bác bỏ mặt sai,  nêu lý do và dẫn chứng cụ thể ( người thật việc thật, số liệu thống kê, sự việc thời sự) để bảo vệ ý kiến của mình(0.75-1.0)

·                     Luận: - Tìm hiểu nguyên nhân khách quan, chủ quan, bổ sung, giới hạn, phê phán, ca ngợi … (đưa ra ý kiến, nêu lý do và dẫn chứng , phân tích DC để bảo vệ ý kiến của mình)(0.25-0.5)

·                     Phương hướng hành động: Đưa ra các giải pháp có liên quan đến vấn đề( Nêu ý kiến, lý giải tác dụng…. theo từng trường hợp cụ thể), Đặc biệt chú ý bài học và PHHĐ của bản thân(0.5à0.75)

3.Kết luận: Nêu vị trí, ảnh hưởng của vấn đề đang nghị luận , khẳng định lại ý nghĩa của luận đề.

C. NGHỊ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG 1 VĂN BẢN

1.Mở bài: dẫn dắt , giới thiệu được đề, vấn đề cần bàn bạc và phạm vi đề tài, thao tác lập luận chính.( 0,25)

2.Thân bài: gồm nhiều đoạn, mỗi đoạn trình bày 1 thao tác:

·                     Giải thích: cách hiểu về vấn đề, Ý NGHĨA CỦA VĂN BẢN MÀ ĐỀ ĐÃ TRÍCH DẪN (CÓ THỂ ĐỀ CHO VĂN BẢN CÓ HÌNH VẼ)nêu các biểu hiện của luận đề trên nhiều phương diện, khía cạnh có trong đời sống è Thực trạng(0.5à0.75)

·                     Bình: đưa ra ý kiến của bản thân về hiện tượng đời sống đang bàn bạc:Khẳng định mặt đúng- bác bỏ mặt sai,  nêu lý do và dẫn chứng cụ thể ( người thật việc thật, số liệu thống kê, sự việc thời sự) để bảo vệ ý kiến của mình(0.5)

·                     Luận: - Tìm hiểu nguyên nhân khách quan, chủ quan, bổ sung, giới hạn, phê phán, ca ngợi … (đưa ra ý kiến, nêu lý do và dẫn chứng , phân tích DC để bảo vệ ý kiến của mình)(0.25-0.5)

·                     Phương hướng hành động: Đưa ra các giải pháp có liên quan đến vấn đề( Nêu ý kiến, lý giải tác dụng…. theo từng trường hợp cụ thể), Đặc biệt chú ý bài học và PHHĐ của bản thân(0.5à )

3.Kết luận: Nêu vị trí, ảnh hưởng của vấn đề đang nghị luận , khẳng định lại ý nghĩa của luận đề.

D. Lưu ý:

- Chọn dẫn chứng : chủ yếu dùng dẫn chứng thực tế trong cuộc sống.Có thể dẫn một số thơ văn để bài thêm sinh động, nhưng cần vừa mức, tránh lan man, lạc sang nghị luận văn học.

- Diễn đạt: cần gọn gàng, trong sáng, nhất là ở phần liên hệ thực tế và trình bày những suy nghĩ riêng của bản thân.

- Bố cục : rõ ràng , theo như dàn ý thường gặp của một bài văn Nghị luận xã hội nhưng cũng cần có sự linh hoạt, sáng tạo, tùy theo từng đề cụ thể.